Jaskra a zaćma – czym się różnią?

pookulary.pl - Jaskra a zaćma - czym się różnią?

Zauważyłeś, że od jakiegoś czasu pogorszył Ci się wzrok? Wydaje Ci się, że widziany przez Ciebie obraz jest jakby bardziej rozmyty? Mogą to być objawy krótkowzroczności. Absolutnie nie powinieneś ich lekceważyć, ani tym bardziej kupować na własną rękę okularów w supermarkecie lub w sieciówce.  

Pierwszym krokiem, jaki powinieneś wykonać, jest umówienie się na wizytę do specjalisty. To może być początek także innej choroby oczu. Jednym z najczęściej występujących (poza krótkowzrocznością i dalekowzrocznością) chorób jest jaskra i zaćma. Czym się różnią od siebie i jak je rozpoznać? O tym przeczytasz w dalszej części tekstu. 

Czym jest jaskra?

Przyczyną jaskry jest uszkodzenie nerwu wzrokowego. Wiąże się to także ze zbyt wysokim ciśnieniem wewnątrz gałki ocznej. Wyróżniamy jaskrę pierwotną i wtórną. Ta druga to zazwyczaj następstwo urazów, przebytych operacji oka lub  chorób, takich jak cukrzyca czy zakrzep naczyń żylnych siatkówki. 

Jaskra bywa bardzo podstępna, ponieważ może nie powodować żadnych objawów. Powoli postępuje i sprawia, że pole widzenia zawęża się nieodwracalnie. Zaburzenia zaczynają być zauważalne dopiero w zaawansowanym stadium. 

Dlatego nie powinieneś lekceważyć nawet najmniejszych symptomów. Leczenie jaskry ogranicza się jedynie do spowolnienia i zatrzymania zmian występujących w nerwie wzrokowym. Nieleczona jaskra może prowadzić do utraty wzroku.  

Czym jest zaćma? 

Zaćma to choroba polegająca na zmętnieniu soczewki, co utrudnia przenikanie światła do powierzchni siatkówki. Skutkiem jest obniżenie ostrości widzenia. Wyróżniamy zaćmę starczą i wrodzoną.  

Ta pierwsza pojawia się zazwyczaj u osób starszych. Druga zaś może pojawić się np. w wyniku przebycia chorób zakaźnych przez matkę podczas ciąży. To nie koniec, ponieważ występuje jeszcze zaćma metaboliczna (u osób borykających się z cukrzycą) i toksyczna (u osób zażywających steroidy). 

Zaćmę można wyleczyć jedynie operacyjnie, w znieczuleniu miejscowym – usuwa się wówczas zmętniałą soczewkę i uzupełnia sztuczną. Tę chorobę bardzo często potocznie nazywa się też kataraktą. 

Objawy jaskry i zaćmy

Tak jak pisaliśmy wcześniej, u części osób cierpiących na jaskrę (nawet u 70% pacjentów), w początkowym stadium choroby objawy mogą nie występować wcale. Charakterystycznym dla jaskry jest pojawienie się napadowych bólu oczu i głowy, światłowstręt, przewlekłe łzawienie oraz gorsze widzenie po zmroku.  

Charakterystycznym objawem zaćmy jest blednięcie źrenicy, problemy z ostrością widzenia, a także kłopoty z oceną odległości. Osobie cierpiącej na zaćmę trudno jest skupić wzrok w jednym miejscu i złapać odpowiednią ostrość. Podczas patrzenia jednym okiem występuje podwójne widzenie, tzw. dwojenie czy diplopia. 

Czym się różni jaskra od zaćmy

Zapewne masz teraz mały mętlik w głowie. Aby podsumować, czym się różni jaskra od zaćmy, przygotowaliśmy dla Ciebie w poniższej tabeli małe zestawienie przyczyn oraz objawów obu powyższych chorób. 

  Jaskra  Zaćma 
Przyczyny 
  • Uszkodzenie nerwu wzrokowego (neuropatia),  
  • Wysokie ciśnienie w oku. 
  • Zmętnienie soczewki oka, 
  • Utrudnienie przenikania światła do powierzchni siatkówki 
Objawy 
  • Problem z widzeniem po zmroku, 
  • Światłowstręt, 
  • Bóle oczu, 
  • Bóle głowy, 
  • Łzawienie, 
  • Ciemne plamy wokół pola widzenia. 
  • Blednięcie źrenicy, 
  • Dwojenie obrazu podczas patrzenia jednym okiem 
  • Kłopoty ze skupieniem wzroku, 
  • Pogorszenie ostrości widzenia, 
  • Problem z prawidłowym określeniem odległości. 
Diagnostyka  Zarówno w przypadku jaskry, jak i zaćmy, niezbędna jest konsultacja z okulistą, który zleci lub samodzielnie wykona poniższe badania: 

  • analiza mętności soczewki, 
  • kontrola dna oka,  
  • kontrola tarczy wzrokowej,  
  • pomiar ciśnienia wewnątrzgałkowego,  
  • ocena nerwu wzrokowego, 
  • ocena pola widzenia. 

Jeśli zauważysz u siebie jakiekolwiek z powyższych objawów, niezwłocznie powinieneś skontaktować się z lekarzem okulistą. Zbagatelizowanie problemu może doprowadzić do nieodwracalnych zmian w Twoich oczach, a nawet do utraty wzroku.   

 Leczenie jaskry i zaćmy

Wyleczenie jaskry jest praktycznie niemożliwe. Zmiany, które zachodzą w ludzkim oku, są nieodwracalne. Proces leczenia trwa od momentu zdiagnozowania do końca życia pacjenta. Polega głównie na spowolnieniu i zatrzymaniu postępowania choroby. Dlatego tak ważne jest wczesne jej wykrycie. 

Jaskrę można opanować za pomocą środków farmakologicznych oraz zabiegów laserowych. Powszechnie stosuje się także trabekulektomię, która polega na wykonaniu przetoki w tkankach oka, aby ciecz wodnista miała odpowiedni odpływ. 

W przypadku zaćmy proces leczenia wygląda nieco inaczej. Przede wszystkim nie ma żadnych skutecznych leków. Pozostaje tylko zabieg chirurgiczny, polegający na wycięciu zmętniałych fragmentów soczewki i wstawieniu w to miejsce sztucznej tkanki. 

Nie warto zatem zwlekać z diagnozą i rozpoczęciem leczenia. Im szybciej podejmiesz działanie, tym większe masz szanse na wyleczenie lub zatrzymanie postępu choroby. Wiele metod jest w pełni refundowanych przez NFZ, więc nie musisz też martwić się o koszty. Nie czekaj, aż będzie za późno…